polski

english

français

Zespół staroruskiej muzyki religijnej Sirin (Rosja)

„Rosyjski liturgiczny śpiew cerkiewny i pieśni religijne z okresu średniowiecza”

18. 11. 2009 r. – środa
godz. 20.00
Kościół MB Zwycięskiej, ul. Łąkowa 40

O festiwalu

Festiwal Kultury Chrześcijańskiej zorganizowany został po raz pierwszy w roku 1997, z okazji 10-lecia istnienia Teatru LOGOS (ZOBACZ). Stanowi w pewnym sensie przedłużenie idei organizowanych w całej Polce w latach 70. i 80. Tygodni Kultury Chrześcijańskiej, mających wtedy stanowić przeciwwagę dla propagowanego przez państwowe media modelu kultury świeckiej, nieposzukującej wartości transcendentnych i poddanej działaniu cenzury. Łódzkie Dni Kultury Chrześcijańskiej organizowano, wykorzystując na potrzeby spotkań z artystami, spektakli, wystaw i projekcji wiele kościołów, sal i pomieszczeń w całej Łodzi. Jednym z takich miejsc była aula Jana Pawła II w podziemiach Kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny przy ulicy Kościelnej. Tam właśnie rozpoczął swoją działalność Teatr Logos, który przeniósł się ze swym twórcą, ks. Waldemarem Sondką (ZOBACZ), do kościoła przy ulicy Marii Skłodowskiej-Curie. To ten kościół w 1993 roku ks. arcybiskup Władysław Ziółek przekazał łódzkim twórcom i artystom, i erygował przy nim Ośrodek Duszpasterstwa Środowisk Twórczych Archidiecezji Łódzkiej. Do dzisiaj tu właśnie mieści się centrum „logistyczne” festiwalu, a we wnętrzach Kościoła Środowisk Twórczych odbywa się część festiwalowych imprez.

Festiwal tradycyjnie rozpoczyna się w listopadzie, w pierwszą niedzielę po dniu zadusznym. Trwa zazwyczaj dwa tygodnie, podczas których codziennie odbywają się różnego rodzaju zdarzenia specjalnie na ten czas przygotowane – premiery spektakli Teatru Logos i innych, zaprzyjaźnionych scen teatralnych, wystawy prac zaproszonych artystów, spektakle i przedstawienia zespołów zagranicznych, występy chórów i muzyków, często nie do zobaczenia w Polsce w żadnym innym czasie. Program festiwalu jest efektem całorocznej menedżerskiej pracy ks. Waldemara Sondki, dyrektora festiwalu, który wykorzystując dotychczasowe powiązania i kontakty zaprasza artystów interesujących, niebanalnych i tworzących sztukę nie zawsze religijną, ale zawsze poszukującą i na najwyższym poziomie. Dbałość o poziom propozycji festiwalowych jest stałą zasadą, środowisko Logosu bowiem od początku pragnęło dawać łodzianom możliwość kontaktu ze sztuką pozbawioną parafiańszczyzny, otwartą w spojrzeniu na człowieka i jak najdoskonalszą formalnie.

Festiwal nie jest działaniem nastawionym na dochód. Wszystkie karty wstępu są wydawane w formie bezpłatnych zaproszeń, a zespół Teatru Logos i osoby zaangażowane w organizację festiwalu działają na zasadzie wolontariatu. Nie oznacza to jednak, że Festiwal Kultury Chrześcijańskiej nic nie kosztuje. Przeciwnie, zorganizowanie zdarzenia kulturalnego na odpowiednim poziomie zawsze pociąga za sobą koszty. Organizacją środków zabezpieczających właściwą oprawę imprez festiwalowych zajmuje się ks. Waldemar Sondka przez cały rok. Udaje mu się pozyskać zarówno sponsorów (bez których Festiwal by nie istniał), jak i dotacje od instytucji zajmujących się finansowaniem kultury (bez których Festiwal nie miałby możliwości rozwoju). Wszystko to w celu zrealizowania podstawowej idei imprezy, która wywodzi się z Łódzkich Dni Kultury Chrześcijańskiej — umożliwienia przeżywania Tajemnicy poprzez sztukę każdemu, kto tego pragnie, kto tego potrzebuje. Spełnienie tej idei zakłada nieodpłatne uczestnictwo w wydarzeniach artystycznych i tak od początku Festiwalu do dzisiaj jest, że wejściówki otrzymać może każdy, kto zechce poświęcić chwilę swojego czasu, by odstać swoje w kolejce w dniu otwarcia biura festiwalu. Jedynym ograniczeniem ilości wydawanych wejściówek jest pojemność sal, w których organizowane są poszczególne imprezy dwutygodniowego programu.

 

Cookies

Strona Festiwalu Kultury Chrześcijańskiej używa cookies wyłącznie w celu dopasowania wyglądu i wyświetlania strony do preferencji użytkownika oraz dla gromadzenia statystyk odwiedzin (kraj, monitor, przeglądarka internetowa), pozwalających nam pracować nad ulepszeniem layoutu. Nie prowadzimy działań reklamowych z użyciem ciasteczek.

Nasza strona wymaga włączonej obsługi skryptów java.

Cookies to informacje tworzone przez skrypty obsługujące połączenie Twojej przeglądarki (zwane sesją) z serwerem obsługującym adres URL (adres internetowy wpisany w pasek adresu). Są one zapisywane na dysku Twojego komputera (ustawa nazywa to urządzeniem końcowego użytkownika) w folderach systemowych przeglądarki i używane przez serwer do rozpoznania Twoich ustawień, stanu poprzedniego lub wskazanych preferencji (np. wyboru koloru strony czy rozkładu list w wyliczeniach) przy każdym ponownym połączeniu. Cookies — jeśli istnieją zachowane na dysku — są pobierane i przesyłane z powrotem na serwer obsługujący adres URL w momencie rozpoczęcia przeglądania strony.

Cookies są konieczne do poprawnego działania różnych części większości witryn internetowych. Wyłączając cookies narażasz się na kontakt ze stroną działającą wadliwie.

 
1. Możesz zabronić przeglądarce internetowej zapamiętywania (akceptowania) plików cookies.

Spowoduje to prawdopodobnie utrudnienia w korzystaniu ze strony www, ciasteczka wymyślono bowiem jako mechanizm usprawniający działanie serwisów. Należy w tym celu zmienić na stałe – jednorazowo – ustawienia Twojej przeglądarki. Pamiętaj, żeby sprawdzić na wszelki wypadek te ustawienia po zainstalowaniu nowej wersji oprogramowania.

W przeglądarce Internet Explorer cookies można wyłączyć wykorzystując ustawienia — NARZĘDZIA — OPCJE INTERNETOWE — PRYWATNOŚĆ — WYBIERZ USTAWIENIE DLA STREFY INTERNETOWEJ (wersja IE 10).

W przeglądarce Firefox przez modyfikację ustawień — NARZĘDZIA — OPCJE — PRYWATNOŚĆ.

W Chrome — USTAWIENIA — ZAAWANSOWANE — PRYWATNOŚĆ — USTAWIENIA TREŚCI.

W przeglądarce Opera USTAWIENIA — PREFERENCJE — ZAAWANSOWANE — CIASTECZKA.

2. Możesz nakazać usuwać ciasteczka automatycznie po każdym zamknięciu przeglądarki.

Większa część cookies zbierających dane, których nie chcesz przekazywać nigdzie dalej, ma dość odległą datę wygaśnięcia i wcześniej nie wygasają one automatycznie. Cookies służące do automatyzacji pracy strony najczęściej mają ustawiony moment wygaśnięcia na zakończenie sesji przeglądania strony. Nigdy jednak nie ma pewności. Tę opcję lepiej zaznaczyć w ustawieniach.

3. Możesz regularnie używać programu czyszczącego system (z istniejącą i zaznaczoną opcją usuwania cookies).

Takie postępowanie jest zalecane ogólnie ze względów bezpieczeństwa i nie tylko odnośnie ciasteczek. Ponieważ jednak czynisz to na własne ryzyko, nie proponujemy Ci żadnego konkretnego programu. Część z nich jest zresztą płatna.

 

Zespół staroruskiej muzyki cerkiewnej SIRIN (Moskwa)

Utworzony został w 1989 roku przez grupę młodych zawodowych muzyków, których połączyła idea odrodzenia dawnych prawosławnych tradycji śpiewaczych. Swoją nazwę zespół przyjął od imienia rajskiego ptaka — Sirina, który śpiewa „niewysłowione pieśni o duszach zbawionych”. W swojej działalności badawczej i wykonawczej, opierając się na osiągnięciach specjalistów z dziedziny językoznawstwa i muzykologii, badających średniowiecze na Rusi, muzycy dążą do ożywienia staroruskich śpiewów cerkiewnych. Repertuar zespołu jest wyjątkowo różnorodny; mieszczą się w nim śpiewy znamienne, pątnicze, demiestwienne, kijowskie, bułgarskie, greckie, a także rozliczne pieśni klasztorne, wczesne formy ruskiej polifonii i wczesnoruskie partesy. Jeszcze jednym, unikalnym kierunkiem działalności zespołu jest zbieranie, studiowanie i wykonywanie pieśni religijnych z gatunku ludowej twórczości muzycznej i poetyckiej, w której zachował się odwieczny prawosławny, właściwy rosyjskiemu narodowi sposób pojmowania świata.

„Śpiew bez wibracji, bogaty w alikwoty, przypominający z urody śpiew serafinów” — tak scharakteryzował brzmienie zespołu niemiecki krytyk muzyczny, a występ zespołu nazwał on „dźwięczącym znakiem Bożej Mądrości, o której dają świadectwo wykonywane dla niej hymny”. Unikalne walory wykonawcze zespołu zwróciły nań uwagę kompozytorów współczesnych. Specjalnie dla Sirina kompozytor Władimir Martynow napisał oratorium pod tytułem Lamentacje proroka Jeremiasza, którego pierwsze wykonanie w reżyserii Anatolija Wasiliewa odbyło się w Moskwie w styczniu 1991 roku. Zespół brał udział we wszystkich prestiżowych festiwalach średniowiecznej i religijnej muzyki w Rosji i poza jej granicami: w Polsce, Niemczech, Francji, Włoszech, Szwajcarii i na Węgrzech. Dokonał też nagrań płytowych: „Religijne pieśni cerkiewne narodu rosyjskiego” (Francja), „Staroruska muzyka cerkiewna” (Anglia), „Chrystus się rodzi” (Rosja).

Andriej Kotow, kierownik zespołu, jest zawodowym dyrygentem i folklorystą. Zajmując się od 1980 roku problemami tradycyjnej kultury śpiewaczej, zetknął się z ostatkami unikalnych średniowiecznych tradycji śpiewu cerkiewnego na Rusi XII-XVII wieku. Stopniowo, gromadząc teoretyczną i praktyczną wiedzę o tych tradycjach, postanowił stworzyć zespół, aby podjąć próbę zrozumienia i ożywienia muzyki dawnej Prawosławnej Rusi, przywrócić tę muzykę współczesnej praktyce służby bożej oraz kulturze religijnej.

Brzmienie zespołu odznacza się szczególną manierą, która łączy metody mistrzów autentycznego śpiewu, wyrazisty, nasycony wysokimi tonami dźwięk i wyszukaną, subtelną melodyjną estetykę.

Szczególne miejsce w repertuarze zajmują wiersze religijne. Są to pieśni o charakterze duchowym – gatunek niegdyś bardzo rozpowszechniony, wyróżniający się bogactwem form, w którym przedziwnie mieszają się tradycje muzyczne różnych czasów i narodów.

Programy prezentowane przez zespół opierają się zawsze o dramatyczne podłoże, są przepełnione czynem i ruchem. Ich treść kryje w sobie więcej aniżeli tylko chęć zapoznania się ze skarbami staroruskiej sztuki śpiewnej. Śpiewacy-badacze starają się pokazać, jak człowiek wierzący w Boga postrzega świat, za pośrednictwem osobistego przeżywania pradawnych śpiewów.

Programy prezentowane przez zespół powstawały w różnym czasie:

„Chrystus się rodzi, wychwalajcie Go!” (Liturgiczne śpiewy Bożonarodze-niowego nabożeństwa z XVI-XVII w., wiersze religijne, utwory ku czci Chrystusa, dramat narodowy „Śmierć król Heroda”);

„Wędrowiec” (pieśni religijne wędrownych lirników (lirnik — białoruski i ukraiński wędrowny bajarz ludowy), ludowe zaśpiewy religijnych wierszy, autorskie zaśpiewy „Sirina”);

„Wiosna pokuty” (śpiewy z okresu Wielkiego Postu z XV-XVII w., klasztorne śpiewy pokutne, wiersze religijne);

„Nowe niebo, nowa ziemia” (Narodziny, Chrzest, Życie, Śmierć, Zmartwych-wstanie);

„Narodziny Matki Bożej” (śpiewy cerkiewne ku czci narodzin Matki Bożej, ludowe religijne wiersze poświęcone narodzinom Maryi, Matki Boga)

„Wiersz o Świetlistym Raju”

W 2000 roku zrekonstruowano „Pechnoye deystvo” – dawny liturgiczny rytuał. To unikalne dzieło z dużym powodzeniem pokazano na Światowej Olimpiadzie Teatralnej w Moskwie.

„Sirin” prowadzi długą i owocną współpracę z kompozytorami i reżyserami, których twórczość jest zbieżna z tematyką zespołu. Specjalnie dla niego napisano: „Lament Jeremiasza”, „Kazanie na górze”, „Zabawy aniołów i ludzi” Wladymira Martynowa, „Muzyka dla Bożego Narodzenia”, „Słowo” Pawła Karmanowa, muzyka do spektaklu „Szynel” Aleksandra Baszki i inne.

Prace teatralne „Sirina”: „Lament Jeremiasza”, „Mozart i Salieri” (reżyser Anatolij Wasiliev), „Szynel” (reżyser Walerij Fokin), „Niedorzeczny poemacik” (reżyser Kama Ginkas).

W 2006 roku wspólnie z kwartetem „Kronos” została wystawiona rosyjska premiera utworu „Sun Rings” (Terry Riley USA) w dużej sali Domu Muzyki w Moskwie.

Zespół często występuje gościnnie w Rosji i za granicą. Zaledwie w ciągu ostatnich lat kolektyw bywał w Estonii, Czechach, Portugalii, Francji, Anglii, Chinach (w Pekinie był specjalnym gościem 8 Kongresu Chórów Państw Azjatyckich), Indii, Brazylii, Ameryce, Polsce.

Zespół był uczestnikiem 1-go Europejskiego Sympozjum Muzyki Chóralnej Lublanie, Światowego Sympozjum Muzyki Chóralnej w Rotterdamie, festiwalu w Starym Lyonie (Vieux Lyon), festiwalu Muzyka Sakralna w Marktoberdorfie i Maastricht. „Sirin” brał także udział w takich festiwalach, jak "Ile de France", "Lufthansa Baroque Musik Festival" (Wielka Brytania), Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej w Cork (Irlandia), Festiwal Muzyki Religijnej we Fryburgu (Szwajcaria) i w Fezie (Maroko), Festiwal Bożonarodzeniowy (Christmas festival) w Bangkoku, Festiwal Europalia (Belgia) i wielu innych.

Dziś zespół „Sirin” jest równie młody i niewyczerpany (płodny) twórczo, jak i 20 lat temu. Łączy ciągłe występy gościnne i nagrania z pracą badawczą, projektami teatralnymi i pedagogiką.

Rosyjski liturgiczny śpiew cerkiewny i pieśni religijne z okresu średniowiecza — program

W programie: śpiew cerkiewny, w tym znamienne, podróżne i uroczyste zaśpiewy (raspiewy) z XV-XVIII wieku, wczesna rosyjska polifonia z XVI-XVIII wieku, wczesny partes z XVII wieku, wiersze religijne wywodzące się z tradycji klasztornej, wspólnotowej (parafialnej) i ludowej, pieśni lirników (wędrownych bajarzy ludowych).

Sirin — skład chóru

Andrey Nikolaevich Kotov

Olga Georgievna Baygulova
Valentina Pavlovna Georgievskaya
Galina Vyacheslavovna Guseva
Konstantin Sergeevich Isaev
Varvara Andreevna Manushina
Alexandre Platonovich Manotskov
Arkady Vladimirovich Sagaydak
Maria Vitalievna Shentalinskaya
Evgeny Alexandrovich Skurat
Pavel Anatolievich Suchkov
Polina Vladimirovna Terentyeva
Igor Nikolaevich Seredkin